رله دوبل

یکی از اجزای الکتریکی خودرو که در صورت عدم عملکرد صحیح باعث خاموش شدن یا بد کار کردن خودرو خواهد شد، رله دوبل می باشد. همانطور که از نام این قطعه پیداست، رله دوبل در حقیقت متشکل از دو رله مجزاست که یکی از رله ها با عنوان رله اصلی و رله بعدی به نام رله دوم یا پمپ بنزین می باشد. وظیفه اصلی رله دوبل در خودرو، تامین ولتاژ برق مورد نیاز قسمتهای مختلف سوخت رسانی و همچنین ایسیو میباشد.

ساختار رله دوبل
رله دوبل از ۲رله مجتمع شده در یک مجموعه تشکیل شده است که هر کدام ازرله ها از یک سیم پیچ با هسته مغناطیسی و یک کنتاکت تشکیل شده است.با قطع و وصل جریان ضعیف برق به رله کنتاکت ها بدلیل خاصیت مغناطیسی وصل یا قطع می شوند و به این ترتیب می توان فرمان اتصال برق قوی را با اتصال برق ضعیف به رله صادر کرد.اگر قرار بود سیم کشی ها مستقیم باشند و از رله استفاده نشود هم طول و وزن دسته سیم ها زیاد می شد هم باعث داغ شدن سیم های حاوی جریان آمپر بالا برق می گشت.

رله دوبل چیست؟
همانطور که اشاره شد، رله دوبل در حقیقت قطعه ای است که وظیفه کنترل و برق رسانی به قسمت های سوخت رسانی و کامپیوتر خودرو را برعهده دارد. در صورت خرابی این قطعه، معمولا خودرو روشن نخواهد شد و عملکرد آن با اخلال مواجه خواهد شد. رله دوبل در سه حالت مختلف می تواند برق مورد نیاز قطعات خودرو را تامین کند. از آنجا هر کدام از این قطعات در حالت های مختلف سوئیچ بسته، سوئیچ باز و خودروی روشن، به میزان نیروی الکتریکی متفاوتی نیاز دارند، از این جهت این رله در خودرو تعبیه شده است تا در این سه حالت بتواند دقیقا همان میزانی برق رسانی داشته باشد که قطعه مورد نظر نیاز داشته باشد. قطعاتی که از طریق رله مذکور برقشان تامین می شود عبارتند از:
۱. ایسیو
۲. پمپ بنزین
۳. انژکتورها
۴. کوئل دوبل
۵. شیر برقی کنیستر
۶. گرمکن سنسور اکسیژن
۷. گرمکن دریچه گاز
۸. چراغ عیب یاب (چراغ چک)

این قطعات جزو مهمترین قطعات خودرو هستند که با نیروی الکتریکی کار می کنند و اگر به هر کدام از این قطعات،میزان ولتاژ مورد نیاز ارسال نگردد، خودرو به طور کلی خاموش و یا ضعف عملکردی خواهد داشت.
اگر رله دوبل خراب گردد برق این سیستم ها قطع میگردد و یکی ازنشانه های سریع برای پی بردن به خرابی این قطعه روشن نشدن چراغ چک بعد از سوئیچ باز است.
دیاگرام و نقشه طرز کار این قطعه در شکل زیر نمایش داده شده است که نشان می دهد برق هر قسمت ذکر شده در بالا، از چه پایه هایی از این رله، تامین می گردد.

نقشه رله دوبل ( این دیاگرام می تواند در رله های ساخت شرکت های مختلف، تغییراتی داشته باشد.)

مدار الکتریکی رله دوبل :
بسته به نوع و مدل و دسته سیم شاید تفاوت های جزئی در ورودی ها و مصرف کننده های رله دوبل وجود داشته باشد که باید به نقشه انژکتور خودرو مراجعه کرد ولی معمولا رله توسط یک کانکتور ۱۲ الی ۱۵ پایه به دسته سیم اصلی متصل میشود پایه ۲و۸و۱۱و۱۵ دارای برق ۱۲ هستند.
پایه ۱۴ در موقع باز بودن سوئیچ ولتاژ ۱۲ دارد از پایه ۴ برق انژکتور، از پایه ۵ برق کویل واز پایه ۶ برق گرمکن تامین میگردد.
از پایه ۱۳ برق پمپ بنزین واز پایه ۹ برق شیر کنیستر تامین میشود.
در زمان خاموش بودن از پایه ۱۰ ودر سوئیچ باز از پایه ۱ برق ایسیو تامین میگردد.
معمولاً بسته به مدل پایه های ۱-۴-۵-۶-۹-۱۳ رله دوبل به مصرف کننده ها متصل هستند و پایه های ۲ یا ۴ یا۳ – ۵ – ۸ – ۱۱ برای عملکرد برق ۱۲ولت+ دائم دارند.

دیاگرام داخلی رله دوبل
ممکن است براساس نوع و مدل و نوع دسته سیم پایه ها متفاوت باشند.

کانکتور ۱۵ راهه این رله به دسته سیمی متصل است که امکان ارتباط بین باطری، و سایر اجزاء مرتبط در سیستم سوخت رسانی و سیستم جرقه را امکان پذیر می سازد.در حالت سوئیچ بسته ولتاژ ۱۲ ولت از طریق پایه ۱۰ رله برای تغذیه حافظه موقت ایسیو ارسال میگردد.

مکان نصب رله دوبل خودرو در کجاست؟
مکان نصب رله دوبل در خودروهای مختلف مختلف ، متفاوت می باشد.
در بعضی از خودروها در داخل جعبه ای سی یو نصب می شود . مانند : پیکان ، پژو آر دی و…
در بعضی از خودروها در سینی جلوی فن نصب می شود مانند : پژو ۴۰۵ سمند و…
در بعضی از خودروها در کنار باتری پشت کاسه چراغ نصب می شود مانند : پراید انژکتوری ، ساژم و زیمنس

مراحل عملکرد رله دوبل
۱) سوئیچ بسته
در این حالت سوئیچ خودرو به طور کامل بسته است و یک ولتاژ ۱۲ ولت از پایه ۱۰ رله دوبل برای نگه داری اطلاعات حافظه ایسیو ارسال می شود ( در بعضی از سیستم های انژکتوری مانند ساژم ) و در بعضی خودروها حالت سوئیچ بسته طوری طراحی شده که هر دو رله های دوبل قطع می باشند.
۲) سوئیچ باز
در این حالت سوئیچ خودرو به طور کامل باز بوده و ایسیو به مدت ۳ الی ۵ یا ۲ الی ۳ ثانیه به قطعات زیر ولتاژ ۱۲ ولت ارسال می کند : پمپ بنزین – انژکتورها – کویل دوبل – شیر برقی کنیتر – گرمکن سنسور اکسیژن و … البته در همه خودروهای انژکتوری به قطعاتی که در حالت ولتاژ باز ولتاژ ۱۲ ولت در مدت یاد شده ارسال می شود متفاوت می باشد.
۳) موتور روشن
در این حالت به طور دائم ولتاژ ۱۲ ولت مورد نیاز به کلیه قطعات ارسال می شود.
علائم خرابی رله دوبل
– از جمله اولین نشانه های خرابی رله دوبل، عدم روشن شدن خودرو می باشد. اگر خودرو پس از استارت زدن روشن نمیشود ، ممکن است رله دوبل آن دچار مشکل شده باشد.
– اگر پس از باز کردن سوئیچ، چراغ چک خودرو روشن نشود، می تواند نشانه ای بر خرابی رله دوبل باشد.
– هنگام باز کردن سوئیچ، برای دو الی سه ثانیه صدای آغاز به کار پمپ بنزین شنیده می شود. اگر این صدا پس از باز کردن سوئیچ شنیده نشود، می تواند دلیل بر خرابی رله باشد
پس از باز کردن سوئیچ، صدای تیک ماننده خفیفی از خودرو شنیده خواهد شد که در صورت خرابی رله، این صدا شنیده نمی شود.
یکسره کردن رله دوبل
در صورت خراب شدن رله دوبل، این قطعه باید تعویض شود، اما اگر قطعه در دسترس نباشد به صورتی موقتی می‌توان آن را یکسره کرد.