رله دوبل

یکی از اجزای الکتریکی خودرو که در صورت عدم عملکرد صحیح باعث خاموش شدن یا بد کار کردن خودرو خواهد شد، رله دوبل می باشد. همانطور که از نام این قطعه پیداست، رله دوبل در حقیقت متشکل از دو رله مجزاست که یکی از رله ها با عنوان رله اصلی و رله بعدی به نام رله دوم یا پمپ بنزین می باشد. وظیفه اصلی رله دوبل در خودرو، تامین ولتاژ برق مورد نیاز قسمتهای مختلف سوخت رسانی و همچنین ایسیو میباشد.

ساختار رله دوبل
رله دوبل از 2رله مجتمع شده در یک مجموعه تشکیل شده است که هر کدام ازرله ها از یک سیم پیچ با هسته مغناطیسی و یک کنتاکت تشکیل شده است.با قطع و وصل جریان ضعیف برق به رله کنتاکت ها بدلیل خاصیت مغناطیسی وصل یا قطع می شوند و به این ترتیب می توان فرمان اتصال برق قوی را با اتصال برق ضعیف به رله صادر کرد.اگر قرار بود سیم کشی ها مستقیم باشند و از رله استفاده نشود هم طول و وزن دسته سیم ها زیاد می شد هم باعث داغ شدن سیم های حاوی جریان آمپر بالا برق می گشت.

رله دوبل چیست؟
همانطور که اشاره شد، رله دوبل در حقیقت قطعه ای است که وظیفه کنترل و برق رسانی به قسمت های سوخت رسانی و کامپیوتر خودرو را برعهده دارد. در صورت خرابی این قطعه، معمولا خودرو روشن نخواهد شد و عملکرد آن با اخلال مواجه خواهد شد. رله دوبل در سه حالت مختلف می تواند برق مورد نیاز قطعات خودرو را تامین کند. از آنجا هر کدام از این قطعات در حالت های مختلف سوئیچ بسته، سوئیچ باز و خودروی روشن، به میزان نیروی الکتریکی متفاوتی نیاز دارند، از این جهت این رله در خودرو تعبیه شده است تا در این سه حالت بتواند دقیقا همان میزانی برق رسانی داشته باشد که قطعه مورد نظر نیاز داشته باشد. قطعاتی که از طریق رله مذکور برقشان تامین می شود عبارتند از:
۱. ایسیو
۲. پمپ بنزين
۳. انژکتورها
۴. كوئل دوبل
۵. شير برقي كنيستر
۶. گرمكن سنسور اكسيژن
۷. گرمكن دريچه گاز
۸. چراغ عيب ياب (چراغ چک)

این قطعات جزو مهمترین قطعات خودرو هستند که با نیروی الکتریکی کار می کنند و اگر به هر کدام از این قطعات،میزان ولتاژ مورد نیاز ارسال نگردد، خودرو به طور کلی خاموش و یا ضعف عملکردی خواهد داشت.
اگر رله دوبل خراب گردد برق اين سيستم ها قطع ميگردد و يكي ازنشانه هاي سريع براي پي بردن به خرابي اين قطعه روشن نشدن چراغ چك بعد از سوئيچ باز است.
دیاگرام و نقشه طرز کار این قطعه در شکل زیر نمایش داده شده است که نشان می دهد برق هر قسمت ذکر شده در بالا، از چه پایه هایی از این رله، تامین می گردد.

نقشه رله دوبل ( این دیاگرام می تواند در رله های ساخت شرکت های مختلف، تغییراتی داشته باشد.)

مدار الكتريكی رله دوبل :
بسته به نوع و مدل و دسته سیم شاید تفاوت های جزئی در ورودی ها و مصرف کننده های رله دوبل وجود داشته باشد که باید به نقشه انژکتور خودرو مراجعه کرد ولی معمولا رله توسط يك كانكتور 12 الي 15 پايه به دسته سيم اصلي متصل ميشود پايه 2و8و11و15 داراي برق 12 هستند.
پايه 14 در موقع باز بودن سوئيچ ولتاژ 12 دارد از پايه 4 برق انژکتور، از پايه 5 برق كويل واز پايه 6 برق گرمكن تامين ميگردد.
از پايه 13 برق پمپ بنزين واز پايه 9 برق شير كنيستر تامين ميشود.
در زمان خاموش بودن از پايه 10 ودر سوئيچ باز از پايه 1 برق ایسیو تامین میگردد.
معمولاً بسته به مدل پایه های 1-4-5-6-9-13 رله دوبل به مصرف کننده ها متصل هستند و پایه های 2 یا 4 یا3 – 5 – 8 – 11 برای عملکرد برق 12ولت+ دائم دارند.

دیاگرام داخلی رله دوبل
ممکن است براساس نوع و مدل و نوع دسته سیم پایه ها متفاوت باشند.

كانكتور 15 راهه این رله به دسته سيمي متصل است كه امكان ارتباط بين باطري، و ساير اجزاء مرتبط در سيستم سوخت رساني و سیستم جرقه را امكان پذير مي سازد.در حالت سوئيچ بسته ولتاژ 12 ولت از طريق پايه 10 رله براي تغذيه حافظه موقت ایسیو ارسال ميگردد.

مکان نصب رله دوبل خودرو در کجاست؟
مکان نصب رله دوبل در خودروهای مختلف مختلف ، متفاوت می باشد.
در بعضی از خودروها در داخل جعبه ای سی یو نصب می شود . مانند : پیکان ، پژو آر دی و…
در بعضی از خودروها در سینی جلوی فن نصب می شود مانند : پژو ۴۰۵ سمند و…
در بعضی از خودروها در کنار باتری پشت کاسه چراغ نصب می شود مانند : پراید انژکتوری ، ساژم و زیمنس

مراحل عملکرد رله دوبل
۱) سوئیچ بسته
در این حالت سوئیچ خودرو به طور کامل بسته است و یک ولتاژ ۱۲ ولت از پایه ۱۰ رله دوبل برای نگه داری اطلاعات حافظه ایسیو ارسال می شود ( در بعضی از سیستم های انژکتوری مانند ساژم ) و در بعضی خودروها حالت سوئیچ بسته طوری طراحی شده که هر دو رله های دوبل قطع می باشند.
۲) سوئیچ باز
در این حالت سوئیچ خودرو به طور کامل باز بوده و ایسیو به مدت ۳ الی ۵ یا ۲ الی ۳ ثانیه به قطعات زیر ولتاژ ۱۲ ولت ارسال می کند : پمپ بنزین – انژکتورها – کویل دوبل – شیر برقی کنیتر – گرمکن سنسور اکسیژن و … البته در همه خودروهای انژکتوری به قطعاتی که در حالت ولتاژ باز ولتاژ ۱۲ ولت در مدت یاد شده ارسال می شود متفاوت می باشد.
۳) موتور روشن
در این حالت به طور دائم ولتاژ ۱۲ ولت مورد نیاز به کلیه قطعات ارسال می شود.
علائم خرابی رله دوبل
– از جمله اولین نشانه های خرابی رله دوبل، عدم روشن شدن خودرو می باشد. اگر خودرو پس از استارت زدن روشن نمیشود ، ممکن است رله دوبل آن دچار مشکل شده باشد.
– اگر پس از باز کردن سوئیچ، چراغ چک خودرو روشن نشود، می تواند نشانه ای بر خرابی رله دوبل باشد.
– هنگام باز کردن سوئیچ، برای دو الی سه ثانیه صدای آغاز به کار پمپ بنزین شنیده می شود. اگر این صدا پس از باز کردن سوئیچ شنیده نشود، می تواند دلیل بر خرابی رله باشد
پس از باز کردن سوئیچ، صدای تیک ماننده خفیفی از خودرو شنیده خواهد شد که در صورت خرابی رله، این صدا شنیده نمی شود.
یکسره کردن رله دوبل
در صورت خراب شدن رله دوبل، این قطعه باید تعویض شود، اما اگر قطعه در دسترس نباشد به صورتی موقتی می‌توان آن را یکسره کرد.