سوئیچ اینرسی یا قطع کن پمپ بنزین قطعه‌ای در خودرو می‌باشد که با وارد آمدن ضربات شدید در اثر تصادفات باعث خارج شدن پمپ بنزین از مدار شده و در نتیجه باعث خاموش شدن خودرو می‌گردد. این سوئیچ که به شکل یک دکمه فشاری طراحی شده است در مکانی از خودرو قرار می‌گیرد که کمترین ارتعاشات ممکن را داشته باشد تا خود به خود فعال نشود و باعث خاموشی موتور نشود.

این سوئیچ که با ضربات شدید فعال می‌گردد، برای جلوگیری از آتش سوزی خودرو و انفجار خودرو در تصادفات شدید، طراحی شده است و به محض ضربه خوردن، فعال می‌شود. با فعال شدن این سوئیچ جریان بنزین در موتور خودرو قطع شده و خودرو خاموش می‌گردد. در برخی خودرو‌ها سوئیچ اینرسی مستقیماً به ایسیو و در برخی دیگر این سوئیچ به پمپ بنزین خودرو متصل می‌باشد.

در خودرو‌هایی که سوئیچ اینرسی به‌طور مستقیم به ایسیو متصل می‌شود، با ضربه و تصادف خودرو، این سوئیچ برق ایسیو را به یکباره قطع کرده و منجر به خاموش شدن خودرو می‌شود. در خودرو‌هایی که سوئیچ اینرسی آن‌ها به پمپ بنزین متصل است، در صورت فعال شدن، این سوئیچ برق پمپ بنزین را قطع کرده و در نتیجه باعث می‌شود که بنزین به موتور نرسیده و خودرو خاموش گردد. در حقیقت این سوئیچ در حالت عادی بسته می‌باشد و در صورت وارد آمدن ضربه شدید به خودرو باز شده و باعث قطع شدن مدار پمپ بنزین یا ایسیو در خودرو می‌شود.

این سوییچ در خودروهایی مثل پیکان،۴۰۵،آردی انژکتوری و سمند و پرشیا در صورت ضربه زدن به این سنسور با قطع شدن برق ایسیو موتور خودرو بلافاصله خاموش می گردد.در واقع در خودرو های نام برده شده سوئیچ اینرسی در هنگام فعال شدن مستقیما برق ایسیو را قطع می کند. اما در خودروی ۲۰۶ قضیه متفاوت است.با توجه به این که در تیپ ۱ خودرو۲۰۶ خبری از تکنولوژی مالتی پلکس نیست لذا با توجه به این موضوع در صورت وارد شدن ضربه خودرو پس از چند ثانیه خاموش می گردد. به این دلیل که هنوز مقداری بنزین در مجموعه سوخت رسانی و ریل سوخت هست موتور تا مدت کمی به کار خود ادامه می‌دهد.

ولی در خودروهای ۲۰۶ تیپ ۲ به بالا که از تکنولوژی مالتی پلکس بهره می برند این سنسور از خودرو حذف شده و قطع سوخت وخاموشی موتور به هنگام تصادف بر عهده کنترل یونیت کیسه هوا است ، که این کنترل یونیت در صورت دریافت اطلاعاتی از BSI خودرو مبنی بر این که خودرو دارای یک شتاب منفی بسیار زیاد (ترمز گرفتن نسبتا شدید نمی تواند شتاب منفی زیادی محسوب شود چون خودرو پس از طی مسافتی متوقف می گردد و طبیعتا شتاب منفی ای که در اثر تصادف BSI حس می کند به مراتب بزرگتر از ترمز گرفتن خواهد بود.) اقدام به قطع سوخت و خارج کردن پمپ بنزین از مدار می گردد.

نکته: در خودروهای جدید علاوه بر برق پمپ بنزین برق کوئل ورله قدرت در رله دوبل قطع می شود.

کاربرد سوئیچ اینرسی

همانطور که گفته شد سوئیچ اینرسی خودرو یک قطعه حیاتی است و وظیفه دارد در هنگام تصادف و واژگونی خودرو موجب قطع شدن کار سیستم سوخت رسانی شده، در نتیجه از آتش سوزی و انفجار خودرو جلوگیری می‌شود. بنابراین وجود و بی عیب بودن این قطعه بسیار مهم است و نباید از اهمیت آن غافل شد.

محل قرار گیری سوئيچ اینرسی در خودرو

معمولاً سوئیچ اینرسی درتمام خودرو‌های تولید داخلی مانند پراید، پژو، تیبا، سمند و غیره، سوئیچ اینرسی یا قطع کن پمپ بنزین در زیر کاپوت خودرو و در نزدیکی انژکتور خودرو قرار دارد. برای دیدن این سوئیچ لازم است که کاپوت را بالا بزنید و در قسمت انتهایی سمت چپ یا راست موتور آن را مشاهده کنید. به طور معمول سوئیچ اینرسی در محلی قرار می‌گیرد که لرزش موتور در آن کمترین حد ممکن باشد. این سوئيچ در خودرو‌های ۲۰۶ تیپ ۲ و بالاتر حذف شده است و کار آن را سنسورهای ایربگ انجام می‌دهند این سنسورها دقیقا مانند سوئيچ اینرسی عمل می‌کنند و پس از وارد آمدن ضربات شدید خودرو را خاموش می‌کنند.

در خودرو‌های خارجی به دلیل تفاوت در طراحی، سوئیج اینرسی را زیر کاپوت قرار نمی‌دهند تا از لرزش‌های موتور تا حد امکان دور باشند.

در خودرو‌های خارجی معمولا سوئیج اینرسی در کنار درب راننده یا سمت شاگرد قرار می‌گیرد و برای دسترسی به آن باید درپوش بغل درب را برداشته تا این سوئیچ قابل دسترسی باشد. همچنین برخی از خودرو‌ها نیز این سوئیچ را در زیر خودرو و در نزدیکی پمپ بنزین قرار می‌دهند تا سرعت بیشتری برای قطع کردن جریان بنزین داشته باشند. برخی از مدل‌ها نیز این سوئیچ را در کنار جعبه فیوز‌های خودرو قرار می‌دهند و با باز کردن بغل درب خودرو و محل فیوز‌ها می‌توان به آن دسترسی داشت.

عیوب سوئیچ اینرسی

گاهی اوقات ممکن است با وارد آمدن تکان‌های شدید و یا ضرباتی در اثر تصادفات نه چندان شدید ، این سوئیچ فعال شده و باعث خاموش شدن موتور خودرو گردد. برای اینکه خود را به حالت قبل برگردانید باید سوئیچ را به حالت قبل یعنی حالت بسته برگردانید. لازم به ذکر است که تا زمانی که موفق نشویم سوئیچ را به حالت اولیه خود برگردانیم، به هیچ عنوان قادر به روشن کردن خودرو نخواهیم بود.

برای اینکه سوئیچ اینرسی را به حالت بسته برگردانید لازم است که محل قرار گیری آن را پیدا کنید. اگر محل قرار گیری آن را پیدا نکردید بهتر است از دفترچه راهنمای خودرو کمک بگیرید چراکه بسته به مدل خودرو‌ها محل قرارگیری آن نیز متفاوت است. بعد از اینکه سوئیچ اینرسی را پیدا کردید، انگشت خود را در قسمت بالای آن که حالتی فشاری دارد قرار داده، پس از وارد آوردن فشار گوی مربوطه که از جای خود خارج شده به محل قبلی باز می‌گردد و سوئیچ غیر فعال می‌شود.البته در خودرو‌هایی که سوئیچ اینرسی به ایسیو خودرو متصل است، ممکن است پس از روشن شدن خودرو،اخطارهایی از آن در حافظه کامپیوتر خودرو بماند که برای رفع آن باید از دیاگ زدن کمک گرفت.

حالت ۱ : سوئیچ بسته است
حالت ۲ : سوئیچ فعال شده است

خرابی سوئیچ اینرسی یکی از دلایل خاموش شدن خودرو در حال حرکت

اگر خودرو شما به یک باره و در حال حرکت خاموش شود دلایل مختلفی دارد که یکی از دلایل آن می‌تواند خرابی و عیب در سوئیچ اینرسی باشد مخصوصا اگر خودرو ضربه خورده باشد و با ضربات شدید از روی دست انداز‌ها عبور کرده باشد بنابراین یکی از قطعاتی که باید بررسی شود سوئیچ اینرسی است.

آسیب دیدگی سوئیچ اینرسی

اگر تصادف شدیدی داشته باشید ممکن است سوئیچ اینرسی آسیب ببیند و باید هرچه سریعتر نسبت به تعویض آن اقدام کنید. این قطعه یکی از قطعات حیاتی خودرو است که باعث سلامت خودرو می‌شود و خودرو را از آتش سوزی در تصادف نجات می‌دهد.

عیب‌یابی سوئیچ اینرسی

گاهی اوقات ممکن است در اثر تصادفات نه چندان شدید یا وارد آمدن تکان های شدید و یا ضرباتی، این سوئیچ فعال شده و باعث خاموش شدن موتور گردد. برای بازگرداندن موتور به حالت اولیه لازم است که سوئیچ را دوباره به حالت اولیه خود، یعنی حالت بسته، در بیاوریم. لازم به ذکر است که تا زمانی که موفق نشویم سوئیچ را به حالت اولیه خود برگردانیم، به هیچ عنوان قادر به روشن کردن خودرو نخواهیم بود.

منابع: دنیای خودرو، خودرو تک، فرمون، اسمارت‌کار و…